AA
Oluşturulma tarihi: 21 Ocak 2025 17:54
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, dünyada temiz enerji üretimi ve kullanımının artmaya devam ettiğini ancak bazı zorlukların da bulunduğunu söyledi.
Birol, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen 55. yıllık toplantısı kapsamında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Dünyada güneş ve rüzgar enerjisi, elektrikli araçlar, bataryalar gibi temiz enerji teknolojilerinin üretimi ve kullanımının her geçen gün arttığını belirten Birol, bu alana yapılan yatırımların temel nedeninin iklim değişikliğine çözüm arayışının ötesinde olduğunu söyledi. .
Bu temiz enerji teknolojilerine yapılan yatırımların çoğunun oldukça ucuz hale geldiğini söyleyen Birol, güneş enerjisinin şu anda neredeyse tüm dünyada yeni açılan santraller arasında en ucuz santral türü olduğunu açıkladı.
Elektrikli araçların giderek ekonomik hale geldiğini vurgulayan Birol, şöyle devam etti:
“Şu anda Çin’de elektrikli araçların fiyatı neredeyse sıradan araçlarla aynı seviyeye ulaştı. Ülkeler artık bu konuya büyük önem veriyor çünkü temiz enerjinin yarının endüstrisi olduğunu biliyorlar. Bu anlamda Temiz enerjinin de artacağını düşünüyorum. Büyüme devam ediyor ama birçok sorunun da olduğunu söylemeliyim. Bazı ülkeler temiz enerji kullanıyor, “Enerji teknolojilerinde pazar payları büyüdükçe kendi sanayilerini korumak için ek vergiler koyacaklar. Bu, büyümeyi bir süreliğine yavaşlatabilir. Önümüzdeki 3-4 yıl içerisinde temiz enerjideki büyümenin kesintiye uğrayacağını ve biraz yavaşlayacağını düşünüyorum.”
ABD’NİN PARİS ANLAŞMASINDAN ÇEKİLME KARARI
ABD Başkanı Donald Trump’ın fosil yakıt üretimini artırma ve Paris Anlaşması’ndan çekilme kararları sorulduğunda Birol, “Bunlar aslında çok yeni. Sonuçlarına, detaylarına bakmamız lazım. Ama geçmişe baktığımızda, Yıllardır görüyoruz ki, ABD bu anlaşmada yer almasa bile “emisyonlarda azalma var. Bu trendlerin önümüzdeki aylarda ve yıllarda da devam edeceğini umuyoruz. Ancak nihai kararı vermek için henüz çok erken” dedi.
“BUGÜN PETROL NE OLURSA OLSUN, YARININ BÖYLE ÖNEMLİ BİR MADENİ BAKIR OLACAKTIR”
Fatih Birol, dünyanın temiz enerji dönüşümüyle birlikte kritik minerallerin öneminin hızla arttığına dikkat çekti.
Bu minerallerin elektrikli araçlardan rüzgar santrallerine kadar pek çok sektörde kullanıldığını hatırlatan Birol, şöyle konuştu: “Dünyanın en büyük madencilik şirketlerinin çoğu Avustralya, ABD ve Kanada’da bulunuyor. Bunlar 100-150 yıllık. Şirketlerin geçmişine baktığımızda şu ana kadarki ana büyümeleri kömür oldu. Artık büyük madencilik şirketleri yatırımlarını kömürden bakır, lityum gibi kritik minerallere, petrol ne olursa olsun doğru kaydırıyor. örneğin yarın bakır da aynı derecede önemli bir mineral olacak.” Bunu tahmin etmişti.
Bu kapsamda birçok firmanın kritik madenlerin çıkarılması ve işlenmesi konusunda büyük bir iştahının olduğunun altını çizen Birol, şöyle konuştu: “Aslında biz Türkiye olarak bu konuda tecrübesi çok olan bir ülkeyiz. Bu sorunda ülkemizdeki iş adamlarının da payı olacaktır.” dedi.
BU YILIN KÜRESEL ENERJİ MANŞETİ ÇİN
Birol ayrıca temiz enerji dönüşümü ve Çin ekonomisinin gelişmesinin küresel enerji talebi açısından önemli olacağının altını çizdi.
Çin ekonomisindeki zayıflığın hemen hemen tüm sektörleri etkilediğini kaydeden Birol, şöyle konuştu: “Son 10 yılda küresel doğal gaz tüketimindeki artışın üçte biri Çin’den geldi. Küresel petrol tüketimindeki büyümenin üçte ikisi Çin’den geldi Bir kez daha, demir-çelik olsun, Çin ekonomisi son sırada yer alıyor.” “Çin ekonomisi artık biraz yavaşlamaya başladı. ve hatta tabiri caizse tökezlemek ve bu ne kadar kötü. Bu tökezleme dünya piyasalarını belirleyecek.” dedi.
Ancak Çin’in temiz enerji teknolojileri, nükleer enerji ve pillerde “bir numara” olmaya devam edeceğini vurgulayan Birol, “Bu yılki enerji manşetimizde Çin’i farklı perspektiflerden konuşacağız.” dedi.
“TÜRKİYE SINIRDAKİ KARBON VERGİSİNİ ÇOK CİDDİ ALMALI”
Türkiye’nin önemli ticaret ortaklarının enerji politikalarına ve küresel gelişmelerin ülkeye sonuçlarına değinen Birol, başta Avrupa ve ABD olmak üzere birçok ülkenin yeni ek vergileri gündeme getirdiğini söyledi.
Birol, şöyle konuştu: “ABD hükümeti bu konuyla ilgili harekete geçeceğini söyledi. Tabii henüz detaylarını bilmiyoruz, henüz çok erken. Ancak Avrupa Birliği (AB) karbon vergisi konusunda son derece ciddi. Ticaretimizin yaklaşık yüzde 50’si AB ile olduğundan, “Bu konuyu çok ciddiye almamız gerekiyor” dedi.
Özellikle Türkiye’nin AB’ye ihracatında karbon ayak izinin ciddi şekilde inceleneceğini belirten Birol, şöyle konuştu: “İhracatçıların ve devletin bir an önce bu konuda önlem alması gerekiyor. Çünkü 2026’dan itibaren bu bir olacak. Türkiye için gerçekten büyük bir sorun.” dedi.
